Forma opodatkowania na 2026 rok – przewodnik dla przedsiębiorców

Wybór odpowiedniej formy opodatkowania to jedna z najważniejszych decyzji, jaką podejmuje przedsiębiorca na początku roku podatkowego. Forma opodatkowania to Twoja legalna szansa na niższe podatki i składki zdrowotne. To po prostu wybór sposobu rozliczania swojego biznesu w najbliższym roku.

Jakie mamy formy opodatkowania w 2026 roku

Na 2026 rok dostępne są 3 główne formy opodatkowania: zasady ogólne (skala podatkowa), podatek liniowy i ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

1. Zasady ogólne – skala podatkowa

Skala podatkowa to podstawowa forma opodatkowania, która opiera się na progresywnych stawkach podatku – im wyższy dochód, tym wyższa stawka.

Jak to działa? Podatek liczysz od dochodu (przychód minus koszty). Pierwsze 30 000 zł dochodu jest wolne od podatku. Stawki są progresywne:

· 12% do limitu 120 000 zł dochodu

· 32% powyżej tego progu (tylko od nadwyżki)

Ta forma daje możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem i korzystania z ulg – zarówno tych biznesowych (B+R, IP Box), jak i rodzinnych (na dzieci, termomodernizacyjna).

Plusy:

· Elastyczność

· Dobra przy mniejszych dochodach

· Możliwość ulg i wspólnego rozliczenia

Minusy:

· Po przekroczeniu 120 000 zł stawka skacze do 32%

· Składka zdrowotna wynosi aż 9% od dochodu – bez limitu i bez możliwości odliczenia

Kiedy się opłaca? Z reguły skala jest najbardziej korzystna do poziomu 130–140 tys. zł dochodu rocznie, zwłaszcza przy ulgach lub wspólnym rozliczeniu z małżonkiem.

Uwaga! Nawet jeśli w skali całego roku rozliczysz się z małżonkiem lub skorzystasz z ulgi i dzięki temu ta forma będzie korzystna, w trakcie roku i tak musisz płacić zaliczki zgodnie z ustawowymi wyliczeniami.

2. Podatek liniowy

To stała stawka 19% niezależnie od wysokości dochodów. Nie możesz rozliczać się z małżonkiem, ale możesz skorzystać z ulgi IP Box czy B+R.

Składka zdrowotna na liniówce wynosi 4,9% i częściowo podlega odliczeniu – możesz ją rozliczyć jako koszt do określonego limitu (w 2025 roku to 12 900 zł, kwotę na 2026 rok poznamy około połowy grudnia).

Plusy:

· Przewidywalność

· Brak progów podatkowych

· Prosty sposób liczenia

· Możliwość ulgi IP Box i B+R

Minusy:

· Brak wspólnego rozliczenia z małżonkiem

· Brak ulg rodzinnych (np. na dzieci)

· Mniejsza korzyść przy niższych dochodach

· Nieograniczona składka zdrowotna

3. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Ryczałt to forma, w której podatek liczony jest od przychodu, a nie od dochodu. Oznacza to, że wysokość podatku nie zależy od ponoszonych kosztów.

Stawka ryczałtu zależy od rodzaju prowadzonej działalności i waha się od 3% do 17% (formalnie nawet od 2%, ale ta najniższa stawka dotyczy głównie drobnych rolników sprzedających własne przetwory).

Plusy:

· Prostota

· Przewidywalność

· Określona jest maksymalna składka zdrowotna

Minusy:

· Brak możliwości odliczania kosztów

· Brak ulg podatkowych

· Maksymalny limit przychodów: 2 mln euro

Ryczałt to dobre rozwiązanie przy niskich kosztach i prostym modelu biznesowym – gdy nie masz wielu wydatków, a Twoje przychody są stabilne.

Składka zdrowotna w ryczałcie jest maksymalnie uproszczona – nie zależy od miesięcznych wahań dochodu, lecz od rocznego przychodu. Dzięki temu w ciągu roku możesz traktować ją jako w miarę stały koszt.

Zanim cokolwiek zmienisz, spójrz w swoje liczby. Weź przychody, koszty i składkę zdrowotną – zobacz, jak wyglądają w skali roku.

Jak wybrać najlepszą formę opodatkowania?

Decyzja powinna opierać się na kilku kluczowych czynnikach:

1. Wysokość spodziewanych przychodów i kosztów

2. Poziom dochodów

3. Dostęp do ulg podatkowych

4. Rodzaj działalności

5. Składka zdrowotna

Jak i kiedy można zmienić formę opodatkowania?

Zmiana formy opodatkowania jest możliwa raz w roku – do 20 lutego każdego roku. Na wybór formy opodatkowania na 2026 rok masz czas do 20 lutego 2026 roku.

Jak to zrobić? Zrób aktualizację CEIDG-1 online i zachowaj potwierdzenie wysyłki.

Ważne: Zmiana formy to nie tylko formalność – upewnij się, że Twoja księgowa o tym wie, żeby uniknąć niepotrzebnych błędów w rozliczeniach!

Podsumowanie

Zanim podejmiesz decyzję o zmianie formy opodatkowania, poświęć godzinę na spokojną analizę – serio, to może być najlepiej zainwestowany czas w Twojej firmie w tym roku.

Czasem wystarczy jedno spotkanie, żeby odkryć, że można płacić mniej i działać z większym spokojem.

Zróbmy to razem – zapisz się na analizę i sprawdź, co naprawdę Ci się opłaca. Kontakt: jagoda@horodecka.pl